Schaarsgeklede en vallende Duitsers: Het WK '74-trauma volgens Twente-icoon Van Ierssel

Het Nederlands elftal gaat komende maand op jacht naar de vierde WK-finale ooit. De voorgaande drie gingen verloren. De eerste hiervan was in 1974, toen Oranje de finale verloor van West-Duitsland in München. Een van de spelers die erbij was, is FC Twente-icoon Kees van Ierssel.

"Ik weet nog goed dat we ter voorbereiding in Zeist waren, toen bekend werd dat Rinus Michels de hoofdtrainer zou worden, als een soort supervisor van František Fadrhonc", vertelt Van Ierssel tegenover RTV Oost. "Het was direct doodstil. Dan komt er wel iemand binnen hoor. Het respect voor Michels was enorm. Wat Fadrhonc ervan vond dat hij een stapje terug moest doen? Ik denk niet dat hij een keuze had."

Michels nam Van Ierssel mee naar het WK. "Mijn Twente-ploeggenoten Epi Drost, Willem de Vries, René Notten en Theo Pahlplatz waren al afgevallen. Ze behoorden wel tot de grote groep van veertig spelers, alleen overleefden ze de eerste schifting niet, ik wel. Maar daarmee was ik er nog niet. Michels moest van de 24 namen er nog twee doorstrepen. Het werden Jan Mulder en Willy Brokamp. Ik ging naar het WK!", aldus de 76-jarige oud-speler van FC Twente.

"Vlak voor vertrek moest iedereen één voor één bij Michels komen. Tegen mij zei hij: normaal gesproken zit je op de tribune. Daar was Michels heel duidelijk in. Die gesprekken duurden ook niet lang. Iedereen wist wat zijn rol was en wat dit eventueel zou worden tijdens het toernooi." Van Ierssel had dan ook begrip voor zijn rol. "Ik begreep het wel: Johan Cruijff, Willem van Hanegem, Johan Neeskens. Dat zijn wel een paar namen, hè. En ik speelde 'maar' bij FC Twente."

"De hiërarchie was overduidelijk, de westerlingen voerden de boventoon. Ik trok veel op met Harry Vos en de broers René en Willy van de Kerkhof. Maar het is niet zo dat de rest je links liet liggen, hoor. Integendeel, ik werd eigenlijk best goed opgevangen. Ik weet nog dat ik voor het eerst bij Oranje kwam. Toen heb ik met Cruijff op een kamer geslapen. Hij kwam misschien over als iemand die op eenzame hoogte stond, maar Cruijff was ook gewoon een normaal ventje", zegt de voormalig rechtsback, die van 1969 tot 1979 bij FC Twente speelde en vervolgens naar Heracles Almelo vertrok.

Het WK

Op het WK speelde Nederland het welbekende 'totaalvoetbal'. "Wat vooral beklijft is de manier waarop we speelden: 'totaalvoetbal'. Het was zó aanvallend! Maar ja, Rensenbrink, Rep, Neeskens, Van Hanegem, Cruijff… Die konden natuurlijk wel wat."

Nederland schakelde topfavoriet Brazilië uit op het toernooi. "Die pot tegen de Brazilianen zal ik niet snel vergeten. Wat een slagveld! Maar wij hadden er ook een paar hoor. Van Hanegem en Neeskens bijvoorbeeld, die trokken hun been echt niet terug", vertelt Van Ierssel.

Toen kwam daar de finale tegen West-Duitsland met de bijbehorende zwembadaffaire, waarbij Nederlandse spelers gezelschap zouden hebben gehad van schaarsgeklede Duitse vrouwen in een zwembad. 'Cruyff, Sekt und nackte Mädchen', zo schreef het Duitse Bild Zeitung. Van Ierssel: "Het was vooropgezet. Bild was echt aan het zoeken om de boel te ontregelen. Het schijnt dat de zoon van de hoteleigenaar hier een rol in heeft gespeeld. Hij gaf toestemming aan Bild."

"Er waren wat spelers in het zwembad met wat dames. En ja, Cruijff heeft wel naar huis gebeld. Maar wat er precies is gezegd weet ik ook niet. Eén ding weet ik wel: mevrouw Van Ierssel heeft geen telefoontje gehad", lacht de geboren Bredanaar. Allemaal om de Nederlandse spelers negatief te beïnvloeden in voorbereiding op de hete finale tussen de buurlanden. "Ik heb niet gemerkt dat er minder werd gevoetbald", aldus Van Ierssel.

Nederland verloor de finale met 2-1. Oranje kwam al in de tweede helft op voorsprong door een benutte penalty van Johan Neeskens. Met rust stonden de Duitsers echter al voor. "We zijn in de luren gelegd door die vallende Duitsers. We waren toch te gast in hun land. Eeuwig zonde. We hadden het beste team en speelden het mooiste voetbal. Als reservespeler baal je, maar wat denk je van Cruijff en Van Hanegem? We hebben echt een enorm grote kans laten liggen", zegt de oud-rechtsback, die bijna alle wedstrijden vanaf de tribune moest bekijken.

Ondanks de verloren finale werd het Nederlands elftal groot onthaald bij terugkomst in eigen land. "De Nederlandse bevolking was zó enthousiast. Echt bizar, het was 'maar' zilver… Normaal wordt de kampioen geëerd."

"Het was een groot spektakel, maar ik voelde me niet echt onderdeel van het succes. Ik was 1 van de 22, niet 1 van de 11. Ik heb geen meerwaarde gehad in de uitslagen, dat is voor mij echt wel een groot verschil", zegt van Ierssel, die tegenwoordig niet meer veel terugkijkt op zijn carrière. "Na het WK hebben we van Philips videobanden gekregen met alle wedstrijden. Ik heb ze een keer bekeken, maar daar heb ik nu geen behoefte meer aan."

"Op televisie komt het wel voorbij. Het wordt nog zo vaak opgerakeld. En altijd is het weer: jammer, jammer, jammer. Ik denk dit pas verandert als Nederland wél een keer wereldkampioen wordt. Ik denk alleen niet dat het dit WK gebeurt, maar laten we het hopen…", besluit Van Ierssel.